oryginalna42@pino.pl

 Wspomnienia jawne (deklaratywne)  mogą być dowolnie odszukiwane i zapisywane w STM; wspomnienia werbalne i wzrokowe są jawne, jeśli możesz je przywołać w postaci słów lub obrazów. Wspomnienia semantyczne i epizodyczne są wspomnieniami jawnymi – czyli takimi, które powstają w wyniku uczenia się poznawczego. Zaktywizowanie wspomnień jawnych umożliwia posługiwanie się nimi w STM;  o przywołanych informacjach można myśleć na wiele sposobów i w różnych celach można także wykorzystać je do tworzenia nowych idei. Wprawdzie nie zdajemy sobie sprawy z posiadania wspomnień ukrytych jednak predysponują nas one do podejmowania określonych zachowań w reakcji na specyficzne bodźce oraz ułatwiają nam powtarzanie działań, które wykonywaliśmy w przeszłości. Wspomnienia ukryte, w przeciwieństwie do jawnych, nie mogą być dowolnie przywoływane – nie da się ich celowo przenieść do STM, a zatem do świadomości. Istnieją trzy zasadnicze rodzaje wspomnień ukrytych. Pierwsze z nich są reakcje będące efektem warunkowania klasycznego. Wspomnienia ukryte drugiego rodzaju to nawyki. Nawyk jest dobrze wyuczoną reakcją, wykonywana automatycznie w odpowiedzi na określony bodziec. Nawyki obejmują całą grupę codziennych zachowań, które realizujemy w sposób automatyczny. Ponieważ podłożem pamięci jawnej i ukrytej SA inne struktury mózgowe, wspomnienia jawne i informacje dotyczące nawyków z pewnością SA przechowywane oddzielnie.. Warunkiem magazynowania wspomnień jawnych jest aktywność hipokampa i związanych z nim obszarów mózgowych, dostarczających mu informacji. Nawyki są nabywane bez względu na uszkodzenie hipokampa i sąsiednich obszarów kory. Trzeci zasadniczy rodzaj wspomnień ukrytych jest związany z torowaniem, polegającym na tym,  że wykonanie jakiegoś zadania ułatwia ponowne wykonanie tego samego, lub podobnego zadania. Jeżeli zauważysz na podłodze mrówkę, to w rezultacie torowania zaczniesz dostrzegać mrówki w miejscach, w których zazwyczaj byś ich nie spostrzegł. Z torowaniem mamy do , czynienia wówczas, gdy wcześniejsze wspomnienie  zostaje zaktywizowane i ta aktywizacja się utrzymuje Torowanie ułatwiające ponowny dostęp do informacji jest nazwane torowaniem powtórzeniowym. Ludzie szybciej spostrzegają słowa i obrazy, które już widzieli, niż słowa obrazy widziane po raz pierwszy. Ten rodzaj torowania może utrzymywać się przez bardzo długi czas. Torowanie w oczywisty sposób różni się od wspomnień jawnych.

 Powtarzając w STM informacje dotyczące pozycji początkowych, rozciągamy czas,  w którym możliwe jest przeniesienie ich do LTM, a ogólnie rzecz biorąc, gdy wydłużamy czas  powtarzania informacji, zwiększamy prawdopodobieństwo jej zachowania w LTM. Kiedy zestaw pozycji jest prezentowany szybko, możliwość zapamiętania pozycji początkowych, poprzez przeniesienie ich do LTM zostaje utracona; ponieważ zdolność przechowywania w STM pozostaje nienaruszona, dostępność pozycji wyuczonych na końcu nie ulega zmianie. Podstawą efektu świeżości jest zachowanie kilku ostatnich pozycji w STM, umożliwiająca ich natychmiastowe przywołanie. Odliczanie wstecz znosi działanie efektu świeżości dlatego, że powoduje utratę informacji przechowywanych w STM. Jednocześnie odliczanie wstecz nie zakłóca działania efektu pierwszeństwa ze względu na to, że jego wpływ na materiał przechowywany w LTM jest nie większy niż wpływ wyłączenia komputera na informacje zapisane na twardym dysku. Pamięć nie jest czymś jednorodnym. Rozważając procesy spostrzegania, widziane wcześniej przedmioty rozpoznajemy dzięki temu, że nasze mózgi przechowują  wspomnienia wzrokowe, melodie i otaczające nas dźwięki rozpoznajemy dzięki wspomnieniom słuchowym, zapachowym, z którymi się już zetknęliśmy, rozpoznajemy dzięki wspomnieniom węchowym, i tak dalej. Magazyny pamięci zależne od modalności są odpowiedzialne za przechowywanie informacji, które pochodzą z poszczególnych zmysłów lub są związane z określonymi systemami przetwarzania informacji. Oprócz magazynów pamięci wzrokowej, słuchowej i węchowej dysponujemy magazynami pamięci przechowującymi informację związane z dotykiem, motoryką i językiem. Interesujące jest to, że prawie wszystkim ludziom łatwiej przychodzi przywoływanie wspomnień wzrokowych niż werbalnych. Jeżeli określone zdarzenie posiada w Twoim umyśle żywą, obrazową reprezentacje, to prawdopodobieństwo, że pamiętasz je w sposób zgodny z rzeczywistością, jest stosunkowo duże. W każdym magazynie LTM przechowywane są dwa rodzaje informacji. Wspomnienia semantyczne dotyczą znaczenia słów (sosna jest światłolubnym drzewem iglastym), koncepcji i teorii,  oraz ogólnych wiadomości na temat otaczającego świata.  W wypadku większości informacji tego typu nie pamiętasz kiedy, gdzie ani w jaki sposób się ich nauczyłeś. Informacje przechowywane w pamięci semantycznej są zorganizowane w semantyczne sieci. Wspomnienia epizodyczne  dotyczą zdarzeń i są związane z określonym czasem i miejscem oraz z charakterystyką danej sytuacji. Znaczenie słowa „ pamięć’ jest mocno zakorzenione w pamięci semantycznej, natomiast informacje dotyczące czasu i miejsca, w których zaczynamy czytać książkę, SA w pamięci epizodycznej/ Kiedy poznajemy nowe słowo, początkowo związane z nim informacje mogą być magazynowane w obu rodzajach pamięci, jednak po pewnym czasie jego stosowania rzadko pamiętamy kiedy i gdzie nauczyliśmy się jego znaczenia. Pomimo zacierania się epizodycznych wspomnień dotyczących danego słowa jego sens zazwyczaj jest utrzymywany w pamięci semantycznej. Epizodyczną pamięć zdarzeń z własnego życia  nazywamy wspomnieniami autobiograficznymi. Kiedy rozmyślasz nad swoim przeszłym doświadczeniem, korzystasz z pamięci jawnej (zwanej deklaratywną).