Lekcja 7 - mózg

 Świadomość jest to zdawanie sobie sprawy z naszych myśli, dążeń i uczuć – istnienia. Różne obszary mózgu są zaangażowanie w doświadczenie świadomości. Obszary te „wypalają” się w miarę aktywacji. Udział w świadomości różnych obszarów mózgu może stanowić wyjaśnienie jej wieloaspektywność i płynności oraz tego, dlaczego czasami sposób doświadczania przez nas siebie lub świata różni się znacznie od zwykłego ich doświadczenia w normalnej świadomości. Te odmienne stany świadomości (ASC) mogą być naturalnymi stanami tj. : sen, śnienie, hipnoza, lub mogą być wywołane przez substancje typu: alkohol, narkotyki. Spać, śnić. Sen – naturalnie powracające doświadczenie, podczas którego normalna świadomość zostaje zawieszona. I faza snu – tzw. sen hipnologiczny – w pierwszych minutach może obejmować doświadczenie łagodnego spadania lub unoszenia się, albo widzenia błyskających światełek, lub figur geometrycznych. Łatwo można obudzić, a człowiek nawet nie wie, czy w ogóle spał. II faza – jest to sen pewny. Śpiący jest bardziej odprężony i w mniejszym stopniu reaguje na otoczenie. Obudzony – powie, że spał. III i IV faza – mózg emituje fale delta – powolne, o wysokiej amplitudzie i częstotliwości. Obudzony będzie przez chwilę zdezorientowany. Faza REM. Około godziny po zaśnięciu zaczyna się odwracanie cyklu snu i powtarzanie. Zamiast jednak wracać całkowicie do I fazy, śpiący wkracza stan szybkich ruchów gałek ocznych. W fazie REM aktywność mózgu jest większa nawet niż podczas czuwania. W tej fazie występują marzenia senne, które można zapamiętać. Oddech i tętno staja się szybkie i nieregularne a genitalia mogą okazywać oznaki pobudzenia. Z wyjątkiem układu oddechowego i naczyniowego – mięśnie są sparaliżowane. Z REM przechodzimy ponownie do fazy I. Każdy cykl trwa około 90 minut i występuje 4 -5 razy w ciągu nocy. Z wiekiem, przy mniejszej aktywności wolno falowej sen jest płytszy i mniej ciągły, osoba łatwo się budzi a sen jest mniej zaspokajający. W raz ze spadkiem jakości snu spada jego wzmacniające oddziaływanie na układ krążenia i hormonalny.Funkcje snu Zasypianie podczas nudnych zajęć jest wynikiem niedoboru snu : „nuda nie powoduje senności, lecz ją demaskuje”. Kiedy danej nocy faza REM jest zbyt krótka, to następnej nocy snu tej właśnie fazy będzie znacznie więcej – to nadrabianie fazy snu REM. Można pozbawić się snu fazy REN kładąc się zbyt późno, wcześnie wstając lub stosując depresanty ośrodkowego układu nerwowego tj. alkohol lub środki nasenne, które hamują fazę REM. Gdy substancje te są stosowane nawykowo, a następnie odstawiane, marzenia senne podczas nadrabiania REM bywają tak żywe, dziwaczne i na ogół nieprzyjemne, że ludzie powracają do stosowania tych substancji, by móc zasnąć i jednocześnie zahamować marzenia senne. Brak snu może spowodować wzrost poziomu kortydrolu następnego dnia, co wpływa na zmianę innych funkcji biologicznych. Stale podwyższony poziom kortydrolu może spowodować braki w pamięci oraz spadek funkcjonowania układu odpornościowego. Brak snu ma też wpływ na zmiany w innych sferach psychicznych tj. uwaga, nastrój, jakość wykonywania zadań. Sen regeneruje organizm po wysiłku i ma znaczenie w utrwaleniu się w pamięci treści związanych przynajmniej z niektórymi rodzajami uczenia się.