Lekcja 6d - mózg

 Inne sposoby odbierania wrażeń i spostrzegania. Węch i smak bazują na rejestrowaniu obecności określonych substancji chemicznych.. Cząsteczki posiadają różne kształty,  a receptory węchowe są zbudowane w taki sposób, ze tylko cząsteczki o określonym kształcie będą pasowały do określonych miejsc. Kiedy cząsteczka dotrze do określonego receptora wysyła on sygnał do mózgu i czujemy zapach. Wzorzec aktywności sygnalizuje określony zapach. Dwa główne szlaki neuronowe wysyłają do mózgu sygnały dotyczące zapachu. Jeden (przez wzgórze) – jest szczególnie zaangażowany w procesy pamięci, a drugi(połączony z układem limbicznym) w procesy emocjonalne.Feromony to substancje chemiczne, które działają jak hormony, ale są uwalniane poza organizm. Substancjom tym czasami towarzyszą zapachy.  Kubki smakowe są mikroskopijnymi strukturami przytwierdzonymi po bokach małych guzków, które można zobaczyć na języku, są też w ustach, tylnej części gardła i wewnętrznej stronie Polików. Obumierają i są zastępowane średnio co 10 dni.  Smaki powstają z połączenia 4 smaków: słodkiego, słonego, kwaśnego i gorzkiego. Różne obszary ust i języka są mniej lub bardziej wrażliwe na różne smaki. Gorzki – tylna część jamy ustnej. Na środku języka jest dziura smakowa – obszar bez kubków. Substancje muszą być częściowo rozpuszczone przez ślinę aby czuć smak. Większość z tego co uważamy za smak, jest zapachem lub połączeniem zapachu i smaku. Zmysły somatyczne dotyczą spostrzegania ciała i jego położenia w przestrzeni – zwłaszcza zmysł kinestetyczny, równowagi, dotyku, wrażliwości na temperaturę, bólu. 1. Zmysł kinestetyczny – (poruszania się) rejestruje ruch i położenie kończyn. Wychwytują go komórki położone na ścięgnach i uruchamiane są napięciem mięśni oraz w samych mięśniach – długością mięśnia. 2.Zmysł równowagi dostarcza informacjo o tym jak jesteśmy zorientowani względem siły ciążenia, bazuje na organie w uchu wewnętrznym, które zawiera trzy półkoliste kanały. 3. Dotyk. 4. Temperatura – paradoksalnie odczuwanie zimna jest wtedy, gdy stymulacja nerwów za pomocą gorąca wytwarza wrażenie zimna. 5. Ból – gdy pobudzane są trzy rodzaje nerwów, które różnią się od siebie wielkością i szybkością przekazywania temperatury. Podwójny ból – najpierw ostry ( w chwili zranienia) a potem tępy. Endorfiny są zdolne do uśmierzenia bólu – tworzą się w mózgu. Kontrola wrót bólu – odgórne blokowanie neuronów kojarzących, które  regulują napływ sygnałów bólowych do mózgu. Spostrzeganie pozazmysłowe – zdolność do spostrzegania i poznawania bez użycia zmysłów np. telepatia ( z umysłu do umysłu), jasnowidztwo ( bezpośrednia wiedza o zdarzeniu, najczęściej w umyśle), prekognicja ( przepowiedzenie przyszłych zdarzeń).